Дом Бальё

жылы будынак
Дом Бальё
Casa Batlló
Фасад дома Бальё
41°23′30″ пн. ш. 2°09′54″ у. д.
Краіна	Іспанія
Барселона	Passeig de Gràcia, 43
Архітэктурны стыль	мадэрн
Архітэктар	Антоніа Гаўдзі
Будаўніцтва	1877—1907 гады
Матэрыял	цэгла, Montjuïc stone[d] і паліва
Сайт	casabatllo.es/ca/ (катал.) casabatllo.es/en/ (англ.) casabatllo.es (ісп.) casabatllo.es/de/ (ням.) casabatllo.es/fr/ (фр.) casabatllo.es/it/ (італ.) casabatllo.es/ru/ (руск.) casabatllo.es/ko/ (кар.) casabatllo.cn (кіт.)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Сусветная спадчына ЮНЕСКА, аб’ект № 320bis рус. • англ. • фр.

Дом Бальё (катал.: Casa Batlló; таксама вядомы, як «Дом Костак») — жылы дом, пабудаваны ў 1877 годзе для тэкстыльнага магната Жазепа Бальё-і-Касановаса па адрасе: Пасеч-дэ-Грасіа, 43 у раёне Эшампле, Барселона і перабудаваны архітэктарам Антоніа Гаўдзі ў 1904-1906 гадах.

Яшчэ не скончыўшы работы па будаўніцтву парку Гуэль, Гаўдзі атрымаў заказ на пераробку дома, які належаў сямейству багатага тэкстыльнага фабрыканта Жазепа Бальё-і-Касановаса і размешчанага па суседстве з домам Амалье. Уладальнік дома збіраўся знесці стары будынак і пабудаваць на яго месцы новы, але Гаўдзі вырашыў інакш.

Захаваўшы структуру дома, які прымыкае бакавымі сценамі да двух суседніх будынкаў, Гаўдзі спраектаваў два новыя фасады. Галоўны фасад выходзіць на праспект Пасеч-дэ-Грасіа, задні - ўнутр квартала. Акрамя таго, Гаўдзі цалкам перапланаваў ніжні паверх і бельэтаж, стварыўшы для іх арыгінальную мэблю, і дадаў падвальны паверх, мансарду і асатэю (ступеністую тэрасу даху). Дзве светлавыя шахты былі аб'яднаны ў адзіны ўнутраны двор, што дазволіла палепшыць дзённае асвятленне і вентыляцыю будынка. Ідэя надання двару асаблівага значэння, упершыню рэалізаваная ў доме Бальё, была выкарыстаная Гаўдзі і ў ходзе будаўніцтва Дома Міла.

Многія даследчыкі творчасці Гаўдзі прызнаюць, што рэканструкцыя дома Бальё з'яўляецца пачаткам новага творчага этапа майстра: з гэтага праекта архітэктурныя рашэнні Гаўдзі будуць дыктавацца выключна яго уласным пластычным бачаннем без аглядкі на вядомыя архітэктурныя стылі.

Найбольш выбітнай асаблівасцю дома Бальё з'яўляецца практычна поўная адсутнасць у яго афармленні прамых ліній. Хвалістыя абрысы праяўляюцца як у дэкаратыўных дэталях фасада, высечаных з каменя, які здабываецца на барселонскім пазгорку Манжуік, так і ў афармленні інтэр'еру. Існуе мноства тлумачэнняў сімволікі галоўнага фасада, але найбольш правільнай з'яўляецца інтэрпрэтацыя будынка як фігуры гіганцкага дракона - любімага персанажа Гаўдзі, які ўзнікае ў многіх яго творах. Перамога апекуна Каталоніі Святога Георгія над цмокам можа быць алегорыяй перамогі дабра над злом. Меч Святога Георгія, які трапляе ў «хрыбет дракона», прадстаўлены ў выглядзе вежкі, увянчанай Георгіеўскі крыжам, фасад будынка адлюстроўвае «луску» пачвары і усеяны косткамі і «чарапамі» яго ахвяр, якія адгадваюцца ў формах калон бельэтажа і балконаў.

Як і ў іншых творах Гаўдзі, у доме Бальё старанна прадуманы драбнюткія дэталі канструкцый і дэкарацыі. Цікава афармленне двара, дзе архітэктар стварыў адмысловую гульню святлаценю: для дасягнення раўнамернага асвятлення, Гаўдзі паступова змяняе колер керамічнай абліцоўвання ад белага да блакітнага і сіняга, інтэнсіфікаваў яго па меры прасоўвання знізу ўверх і завяршыў воплескам блакіту ў аздабленні дымавых і вентыляцыйных труб.

Усе дэкаратыўныя элементы дома выкананы лепшымі майстрамі прыкладнога мастацтва. Каваныя элементы створаны кавалямі братамі Бадзія, вітражы - шкловыдзімальнікі Жузепам Пелегры, кафлі - П.Пужолам-і-Баўсісам сынам, іншыя керамічныя дэталі выканаў Себасцьян-і-Рыбо. Абліцоўванне галоўнага фасада было цалкам выраблена ў г. Манакор (востраў Мальёрка). Прадметы мэблі, створаныя Гаўдзі пры афармленні інтэр'еру, у цяперашні час уваходзяць у збор Дома-музея Гаўдзі ў Парку Гуэль.

У 1962 годзе Дом Бальё быў абвешчаны Мастацкім помнікам Барселоны, у 1969 годзе - помнікам нацыянальнага значэння, у 2005 годзе уключаны ў Спіс Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА.

• 
  Гаўбцы
• 
  Камін
• 
  Унутраны двор
• 
  Інтэр'ер

Літаратура

• AADD. Museus i Centres de Patrimoni Cultural a Catalunya. Barcelona: Departament de Cultura de la Generalitat de Catalunya, 2010. ISBN 84-393-5437-1.

Спасылкі

• Афіцыйны сайт дома Бальё (катал.) (ісп.) (англ.) (фр.)